Iriya Asagao Matsuri (Morning Glory Festival) เทศกาลดอกผักบุ้งกลางกรุงโตเกียว

ตอนที่รู้ว่าโตเกียวมีเทศกาล ‘ดอกผักบุ้ง’ หรือ Iriya Asagao Matsuri (Iriya Morning Glory Festival) เรา--ที่เคยกินแต่ใบผักบุ้งแอบรู้สึกเหวอ เอ่อ คือ...ดอกผักบุ้งเนี่ยนะมีเทศกาลเป็นของตัวเองเลย

นั่นคือความเข้าใจผิดแรก

จริง ๆ ผักบุ้งของคนญี่ปุ่น หรือที่เรียกว่าอาซากาโอะ (asagao- 朝顔 ) นั้น เป็นพันธุ์ที่ปลูกเป็นไม้ประดับ ในยุคหนึ่งคนญี่ปุ่นนิยมปลูกกันมาก มากขนาดที่ทำให้เมล็ดและต้นของมันมีราคาสูงลิ่วเชียวละ อาซากาโอะจึงไม่ใช่ผักบุ้งบ้าน ๆ แล้วก็ยังมีความเป็นญี่ปุ่นสูงกว่าที่เรานึก ขนาดโลโก้ของการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก โตเกียว 2020 ที่เข้ารอบ 4 แบบสุดท้าย ยังแอบมีโลโก้รูปดอกอาซากาโอะเข้าไปชิงกับเค้าด้วย [1]  (แต่ในที่สุดไม่ได้รับเลือก)

ดอกอาซากาโอะ (Asagao-朝顔)

เรามีโอกาสไปเที่ยวงานนี้เมื่อปี 2015 ...จะว่าบังเอิญก็ไม่ใช่ ตั้งใจก็ไม่เชิง คือพอดีเกสต์เฮาส์ที่ไปพักอยู่ใกล้ที่จัดงาน แถมไปตรงช่วงงานพอดีอีก จะไม่ไปก็เสียดายความพอดีนั้น...นึกไม่ถึงเหมือนกันว่าจะเจอบรรยากาศงานวัดแบบนี้กลางโตเกียว

Iriya Morning Glory Festival ในปฏิทินกิจกรรมของ Guest house toco. 

เทศกาลดอกอาซากาโอะเป็นเทศกาลประจำฤดูร้อนของญี่ปุ่น จัดทุกวันที่ 6-8 กรกฎาคม ตรงวัดชินเกน (Shingen-ji) ในย่านอิริยะ ของโตเกียว เทศกาลไม่ได้จัดอยู่แค่ภายในวัด แต่ 2 ข้างทางของถนนหน้าวัดจะเต็มไปด้วยร้านค้า คือตั้งร้านขายของกันบนถนนเลย แถมตอนเย็น ๆ ก็ปิดถนน ห้ามรถผ่านด้วย

Iriya Morning Glory Festival (2015) มีร้านค้าริมถนนทั้ง 2 ฝั่ง 

ในวัดซึ่งเป็นศูนย์กลางของงานจะมีการประดับประดาด้วยโคมลายดอกอาซากาโอะ มีร้านขายสินค้า Official ที่ล้วนอยู่ในคอนเซ็ปต์ดอกผักบุ้ง อย่างโปสการ์ด เสื้อยูกาตะ ขนมดังโงะ ฯลฯ  และที่ขาดไม่ได้คือแผงขายต้นอาซากาโอะ เรียกว่าในวัดและริมถนนฝั่งวัดทั้งแนว จะเป็นแผงต้นไม้ล้วน ๆ รวมแล้วก็หลายสิบร้าน (ปี 2018 มาออกงานกันถึง 80 ร้าน!)

วัดชินเกน สถานที่จัดงาน Iriya Morning Glory Festival  (2015)

แม้อากาศจะร้อน คนจะเยอะ แต่โซนนี้จะดูสดชื่นเป็นพิเศษ เพราะเต็มไปด้วยต้นไม้และดอกไม้นั่นเอง

เห็นจัดงานที่วัดอย่างนี้ เราเลยนึกว่าจะต้องเกี่ยวกับงานบุญ หรืองานไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ...นี่คือความเข้าใจผิดอย่างที่สอง

จริง ๆ เทศกาลนี้ไม่ได้เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมอะไร แต่เป็นงานแสดงดอกไม้และขายต้นไม้ คนที่มาเที่ยวงาน ก็มาด้วยเหตุผลที่ง่าย ๆ ไม่ซับซัอน คือมาซื้อต้นไม้กลับบ้าน (2)

ต้นอาซากาโอะในงานจะหน้าตาเหมือน ๆ กัน คืออยู่ในกระถางที่มีโครงไม้ล้อมเป็นรั้วสูง ที่อาจจะต่างกันไปบ้างคือหน้าตาของดอก ของบางร้านเหมือนคาร์เนชั่น ของบางร้านมีลายบนกลีบ สีก็มีหลากหลาย และมีแบบที่มีหลายสีในดอกเดียว โดยราคาจะเริ่มต้นที่กระถางละ 2000 เยน

ข้ามมาอีกฝั่งถนน จะเจอร้านค้าอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ร้านต้นไม้  ของกินสไตล์งานวัด--ข้าวโพดปิ้ง ทาโกะยากิ ไก่ย่าง ฯลฯ ก็มากันครบ พวกเกมการละเล่นแบบงานวัดก็มี

เห็นคนใส่ชุดยูกาตะมาเที่ยวงานแบบนี้ ช่างได้บรรยากาศของเทศกาลฤดูร้อนเสียจริง

เทศกาลนี้จัดแค่ 3 วัน แต่ถ้าใครไปเที่ยวญี่ปุ่นช่วงหน้าร้อนก็อาจจะทันเจอกระถางต้นอาซากาโอะพร้อมดอกผักบุ้งสวย ๆ จากเทศกาลนี้ตามหน้าบ้านเรือนของชาวญี่ปุ่น...ก็เป็นได้

(1)
https://www.japantimes.co.jp/news/2016/04/08/national/japan-unveils-final-four-candidates-for-the-tokyo-2020-olympics-logo

(2)
จุดเริ่มของเทศกาลนี้จริง ๆ คือ 'ตลาดต้นไม้'  ย้อนไปสมัยเอโดะ ชาวเมืองโตเกียวนั้นนิยม ‘เล่น’ อาซากาโอะพันธุ์แปลกหายาก (ตามที่ปรากฏเป็นพร็อพในภาพพิมพ์อุคิโยเอะหลาย ๆ ภาพ) มูลค่าที่สูงของมันทำให้อาชีพเพาะและขยายพันธุ์ต้นอาซากาโอะเฟื่องฟู และย่านอิริยะก็กลายเป็นศูนย์รวมของอาซากาโอะที่ดีที่สุดในญี่ปุ่น จนทำให้เกิดตลาดต้นไม้ขึ้นที่วัดชินเกนเมื่อร้อยกว่าปีก่อน และได้กลายมาเป็นอีเว้นท์ประจำปีในที่สุด (แม้ช่วงหนึ่งจะหยุดจัดไป แต่หลังสงครามโลกครั้งที่  2 ชาวบ้านในย่านนี้ก็ได้ร่วมแรงร่วมใจกันทำให้เทศกาลนี้กลับมาอีกครั้ง และจัดต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน)

Iriya Asagao Matsuri
6-8 กรกฎาคม ของทุกปี
เวลา 5.00 -23.00 น. (ช่วงเย็น ๆ จะเป็นถนนคนเดิน)
บริเวณวัดชินเกน (Shingen-ji) ย่านอิริยะ (ใกล้ ๆ Ueno และ Nippori)

การเดินทาง : สถานีรถไฟที่ใกล้สุดคือ สถานีรถไฟใต้ดิน Iriya (exit 2) หรือถ้านั่ง Yamanote Line ก็สามารถมาลงที่สถานี Uguisudani (South Exit) เดินถึงเหมือนกัน

Website: www.asagao-maturi.com